“नववर्षात रासायनिक खतांच्या किमतीत वाढ: नवीन दरांची सविस्तर माहिती जाणून घ्या” Chemical fertilizers

नवीन वर्षाच्या प्रारंभासोबतच रासायनिक खतांच्या किमतींमध्ये वाढ होणार आहे, Chemical fertilizers ज्यामुळे शेतकऱ्यांना अतिरिक्त आर्थिक भार सहन करावा लागेल. खत उत्पादक कंपन्यांनी १ जानेवारी २०२५ पासून दरवाढ जाहीर केली आहे, ज्यामुळे विविध खतांच्या किमती २०० ते ३०० रुपयांनी वाढणार आहेत.

वाढलेल्या किमतींचा तपशील:

खताचे नाव	सध्याची किंमत (₹)	नवीन किंमत (₹)
डीएपी (डाय अमोनियम फॉस्फेट)	१,३५०	१,५९०
टीएसपी ४६% (ट्रिपल सुपर फॉस्फेट)	१,३००	१,३५०
१०:२६:२६	१,४७०	१,७२५
१२:३२:१६	१,४७०	१,७२५

२०२५ सालाच्या सुरुवातीलाच शेतकऱ्यांसाठी एक मोठी चिंता निर्माण झाली आहे. Chemical fertilizers १ जानेवारीपासून रासायनिक खतांच्या किमतीत २०० ते ३०० रुपयांपर्यंत वाढ होणार असल्याचे जाहीर करण्यात आले आहे. ही वाढ शेतकऱ्यांच्या आर्थिक नियोजनावर आणि उत्पादन खर्चावर थेट परिणाम करेल.

या दरवाढीमुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पादन खर्चात वाढ होणार आहे, ज्यामुळे त्यांची आर्थिक स्थिती अधिकच कठीण होऊ शकते. शेतमालाला योग्य बाजारभाव मिळत नसल्याने शेतकरी आधीच अडचणीत आहेत, आणि या वाढीमुळे त्यांच्या समस्यांमध्ये भर पडेल.

या परिस्थितीत, शेतकऱ्यांनी सेंद्रिय आणि जैविक खतांच्या वापरावर विचार करणे उपयुक्त ठरेल, ज्यामुळे उत्पादन खर्च कमी होऊ शकतो आणि पर्यावरणालाही फायदा होईल.

शेतकऱ्यांनी या बदलांबद्दल अधिक माहिती मिळवण्यासाठी आणि योग्य निर्णय घेण्यासाठी स्थानिक कृषी विभागाशी संपर्क साधावा.

दरवाढीमागील कारणे:

• कच्च्या मालाच्या किमतीत जागतिक स्तरावर वाढ.
• खत निर्मिती प्रक्रियेसाठी लागणाऱ्या ऊर्जेचा खर्च वाढणे.
• आयात शुल्क आणि वाहतुकीच्या दरात वाढ.

शेतकऱ्यांसमोरील आव्हाने:

रासायनिक खतांच्या वाढलेल्या किमतींमुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पादन खर्चात लक्षणीय वाढ होईल. शेतीमालाच्या विक्रीतून शेतकऱ्यांना पुरेसा नफा मिळत नसल्यामुळे ही दरवाढ त्यांच्या आर्थिक संकटात अधिक भर घालू शकते. यामुळे शेतीत वापरण्यात येणाऱ्या रसायनांची खरेदी कमी होण्याची शक्यता आहे, ज्याचा परिणाम पिकांच्या उत्पादनक्षमतेवर होऊ शकतो.

शेतकऱ्यांच्या प्रतिक्रिया:

1. गजानन इंगळे (शेतकरी): “खतांच्या किमती आधीच जास्त आहेत, त्यात आणखी दरवाढ झाल्यास आम्हाला शेती करतानाच मोठा तोटा सहन करावा लागेल.”
2. अर्जुन राजनकार (कृषी विक्रेता): “सेंद्रिय खतांचा पर्याय शेतकऱ्यांनी विचारात घ्यावा. खर्च कमी करण्यासाठी योग्य नियोजन गरजेचे आहे.”

पर्यायी मार्ग:

• सेंद्रिय आणि जैविक खतांचा वापर: यामुळे उत्पादन खर्च कमी करता येतो आणि मातीची गुणवत्ता सुधारते.
• पीक लागवडीचे योग्य नियोजन: कमी खर्चात जास्त उत्पादन देणाऱ्या पिकांची निवड.
• शासनाकडून अनुदानाची मागणी: शेतकऱ्यांनी खतांच्या दरवाढीबाबत सरकारकडे तातडीने उपाययोजना करण्याची मागणी करावी.

वाचा : डिसेंबरपासून मिळणार ₹१५०० किंवा ₹२१००, जाणून घ्या सविस्तर माहिती! ladki bahini yojana

सरकारची भूमिका:

सरकारने शेतकऱ्यांना खत अनुदानाचा लाभ Chemical fertilizers देऊन या दरवाढीचा प्रभाव कमी करण्यासाठी पावले उचलली पाहिजेत. तसेच, सेंद्रिय शेतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी वेगवेगळ्या योजना आणणे गरजेचे आहे.

रासायनिक खतांच्या वाढलेल्या किमती शेतकऱ्यांसाठी एक मोठे आव्हान ठरणार आहेत. अशा परिस्थितीत, शेतकऱ्यांनी सेंद्रिय शेती, जैविक खतांचा वापर आणि उत्पादन खर्च कमी करण्यासाठी नवीन उपाय शोधण्याची गरज आहे. सरकारनेही या स्थितीत तातडीने हस्तक्षेप करून शेतकऱ्यांना आधार देणे अत्यावश्यक आहे.

 उत्पादन वाढीसाठी शेतकऱ्यांकडून एक ना अनेक उपाययोजना केल्या जातात. काळाच्या ओघात शेतकरीही कमर्शियल झाला असून उत्पादन वाढीवरच भर दिला जात आहे. परभणी जिल्ह्यात रब्बी आणि खरीप हंगामात 1 लाख 72 हजार मेट्रीक टन (Chemical Fertilizer) रासायनिक खताचा वापर झाला आहे.

ही आकडेवारी एका जिल्ह्याची असून सबंध देशात वर्षाकाठी 300 लाख लाख टन खताची गरज असल्याचे केंद्राने यापूर्वीच स्पष्ट केले आहे. रासायनिक खतामधून उत्पादनात भर पडत असली तरी (Farm Land) शेत जमिनीचा विचार होणेही गरजेचे आहे. कारण रासायनिक खताच्या अधिकच्या वापरामुळे जमिनीचे आरोग्य धोक्यात तर येतेच उत्पाकतेवर कायमस्वरुपी परिणाम होतो. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी मधला मार्ग निवडण्याचे आवाहन कृषी विभागाच्यावतीने करण्यात येत आहे

खरीप हंगामात अधिकचा वापर

उत्पादनाच्या दृष्टीने राज्यात खरीप हंगामाच महत्वाचा असतो. या दरम्यानच अधिकच्या रासायनिक खताचा वापर केला जात आहे. नगदी पिकाचे उत्पादन कमी काळात पदरी पाडून घेण्यासाठीही रासायनिक खताचा वापर वाढत आहे. अतिरिक्त रासायनिक खत हे मानवी आरोग्यासाठीही घातक असल्याचे सांगितले जात आहे. म्हणूनच पुन्हा सेंद्रीय शेतीचा उगम होत असून यासाठी केंद्राने पुढाकार घेतला आहे. खरिपातील कापूस आणि सोयाबीन या दोन मुख्य पिकांसाठी रासायनिक खताचा अधिकचा वापर केला जात असल्याचे कृषी विभागाच्या निदर्शनास आले आहे.

रासायनिक खतावर काय आहे उपाय?

नवीन वर्षाच्या प्रारंभासोबतच रासायनिक खतांच्या किमतींमध्ये वाढ होणार आहे, Chemical fertilizers ज्यामुळे शेतकऱ्यांना अतिरिक्त आर्थिक भार सहन करावा शेतीपध्दती बदल हा एवढा सोपा नाही पण शेतकऱ्यांनी टप्प्याटप्प्याने का होईना सेंद्रीय शेती पध्दतीचा स्वीकार करणे गरजेचे आहे. शिवाय जमिनीला सेंद्रीय खताबरोबरच रासायनिक खताची जोड दिली तर उत्पादनात भर पडणार असून शेतीचा पोतही चांगला राहणार आहे. सेंद्रीय कर्ब वाढवून हे शक्य होणार आहे. यासाठी कृषी विभागाकडून गांडूळ खत, नाडेप टाके बांधकाम यासाठी अनुदान दिले जात आहे. शिवाय आता खताचे दर वाढणार असल्याने शेतकऱ्यांनी रासायनिक खताला सेंद्रीय खताची जोड दिल्यास खर्चही कमी होऊन उत्पादन वाढणार असल्याचे कृषितज्ञ रामेश्वर चांडक यांनी सांगितले आहे.

वाचा : दहावी बारावी वेळा परीक्षेत मोठे बदल विध्यार्थ्यांनो पहा टाइम टेबल 10th and 12th exams

आगामी खरिपात खत दरवाढीचे संकट

देशात रासायनिक खताचा तुटवडा कायम आहे. यातच रशिया-युक्रेन युध्दाचा परिणाम खत आयातीवर झाला आहे. अशा परस्थितीमध्ये देशाअंतर्गत खताचे उत्पादन वाढवण्याचा निर्णय केंद्राने घेतला असला तरी खताची दरवाढ ही अटळ आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी स्थानिक पातळीवर रासायनिक खताला सेंद्रीय खताची जोड देणेच हाच योग्य पर्याय आहे.यामुळे जमिनीचे आरोग्य टिकून राहणार असून सुपिकताही वाढणार आहे.